ทุ่งบางระกำ เป็นพื้นที่น้ำท่วมซ้ำซากและถูกพัฒนาเป็นหนึ่งในเครื่องมือการบริหารจัดการน้ำของลุ่มน้ำยม – น่าน หรือที่เรียกว่า “บางระกำโมเดล”

นายชำนาญ ชูเที่ยง ผู้อำนวยการโครงการส่งน้ำและบำรุงรักษายมน่าน เล่าให้ฟังว่าเดิมทีจะเห็นว่าพื้นที่ตรงนี้ประสบปัญหา เพราะเป็นที่ลุ่มต่ำน้ำหลากมาตรงนี้ โดยหลักทำนาตอนฤดูฝน ฤดูฝนที่นี่ประมาณเดือนพฤษภาคม ฤดูน้ำหลากที่นี่เดือนสิงหาคม พฤษภาคม มิถุนายน กรกฎาคม สิงหาคม เกี่ยวทันบ้างไม่ทันบ้าง เกี่ยวไม่ทันน้ำท่วมเสียหายหมด เราดูวิถีชีวิตของเขาเอามาปรับในเรื่องการบริหารจัดการน้ำของกรมชลประทาน ปรับพื้นที่การเพาะปลูกให้เร็วขึ้น

บางระกำโมเดล เราเริ่มปี 60 ให้เกษตรกรในพื้นที่ทำนาตั้งแต่วันที่ 1 เมษายน จากเดือนพฤษภามาทำเร็วขึ้นอีก 1 เดือน จะเกี่ยวประมาณปลายเดือนกรกฎาคมหรือต้นเดือนสิงหาคม หลังจากเกี่ยวแล้ว ชาวบ้านสบายใจมีรายได้จากการเก็บเกี่ยวผลผลิต น้ำที่มาก็ไม่ต้องกังวล พอน้ำที่หลากเข้าท่วม เขาก็มีวิถีชีวิตตกปลา เราเอาน้ำเข้าทุ่ง เราช่วยเค้าตัดวงจรของแมลงต่างๆ อีกส่วนหนึ่งได้ผลผลิตจากประมง ตกปลาที่เข้าไปในทุ่งนา มีรายได้เสริมจากการประกอบอาชีพประมงเพิ่มขึ้น ถือว่าเป็นในเรื่องของการปรับตามความต้องการและวิถีของเขา ทำให้เขามีรายได้จากการเก็บเกี่ยวข้าว วันนี้เขารอน้ำ ปริมาณน้ำที่มากน้ำเข้าทุ่งได้ ความหวังเขาคือประมงอาชีพเสริมอีกอย่างหนึ่ง

“ความสำเร็จจากโครงการบางระกำโมเดล สามารถหน่วงน้ำที่ไหลจากตอนบนของลุ่มน้ำยม ทำให้ปีที่ผ่านมา ไม่มีพื้นที่ใดได้รับผลกระทบจากน้ำท่วม”

นายสมควร รุ่งเรือง กำนันตำบลท่าช้าง อำเภอพรหมพิราม จังหวัดพิษณุโลก บอกว่าตอนนี้พัฒนาเกือบ 100% ทำโครงการบางระกำโมเดล คือ เปลี่ยนปฏิทินการเพาะปลูกในตำบลท่าช้าง อำเภอพรหมพิราม อำเภอบางระกำ อำเภอเมืองด้วย ส่วนใหญ่จะทำนาให้ถึงเดือนเมษา เปิดน้ำให้ทำนาแล้วมาจัดสรรปันส่วนเรื่องน้ำนอนทุ่ง

“เมื่อทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อมได้รับการรักษาฟื้นฟูให้สมบูรณ์ยั่งยืน ก็จะเป็นรากฐานในการพัฒนาประเทศอย่างสมดุลทั้งทางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อม”